رهبر معظم و فرزانه انقلاب اسلامی سال 1393 را با عنوان «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» نامگذاری کرده و در کلیدواژه مهمی در جریان سخنرانی بسیار مهم خود در اولین روز سال در حرم مطهر ثامن الحجج علیه السلام، فرهنگ را مهمتر از اقتصاد معرفی کردند.
آنچه در این مقال اندک بدان پرداخته خواهد شد، مروری هرچند موجز و مختصر است. بر برخی دلایل اولویت و اهمیت فوقالعاده فرهنگ، در حد وسع اندک نگارنده.
بدون تردید نامگذاری سال 1393 با عنوان مذکور را نمیتوان جدا و بیارتباط با کلیدواژهها و گفتمانسازیهای راهبردی و استراتژیک رهبر معظم انقلاب طی سالهای اخیر دانست، بلکه باید خاطرنشان کرد که قاطبه این کلیدواژههای اساسی، مکمل یکدیگر بوده و در ذیل یک چارچوب نظری و گفتمانی مستحکم و خردمندانه جای میگیرند و در این میان اس اساس و هدف اصلی طرح چنین چارچوبی، تحقق "الگوی ایرانی - اسلامی پیشرفت" است. نامگذاریها و ریلگذاریهایی مانند "اقتصاد مقاومتی"، "حماسه اقتصادی"، "حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف" و ... نیز در همین راستا و به عنوان الزامات و بایستههای تحقق چنین الگوی بینظیری در دنیا صورت میگیرد.
با این حال از نظر نگارنده، طرح و تاکید ویژه بر مساله "فرهنگ" در برههای از زمان که کشور بنا به دلایلی از جمله برخی کاستیهای مدیریتی و همچنین تا حدی "تحریمها" از مشکلات اقتصادی رنج میبرد، علاوه بر اهمیت ذاتی فرهنگ و سرمایهگذاری ویژه دشمن علیه ملت ایران در این عرصه، ناظر به ظهور و بروز پدیدهای جدید در حوزه اقتصاد و توسعه است که پس از روی کارآمدن دولت یازدهم، به دلیل ارتباط برخی مسئولان ارشد اجرایی دولت با حلقهای از مشاوران با دیدگاههایی خاص، بیم آن میرود برخی تئوریهای ناکارآمد و انحرافی، در عرصه مدیریتی و اجرایی کشور ساری و جاری شود که بدون تردید لطمات فرهنگی و هویتی آن بسیار بیشتر و عمیقتر از لطمات اقتصادی خواهد بود.
درباره چنین دیدگاهی در زمینه توسعه که "توسعه در دنیای امروز را جز از طریق قرار گرفتن بر مدار غربی قابل تحقق نمیداند"، پیش از این سخنرانیها، مصاحبهها و یادداشتهایی از سوی عدهای از صاحبنظران ایراد و نوشته شده است که تا حدود زیادی در باب روشنگری در این موضوع کفایت میکند، لذا آنچه در این مقال مختصر بیشتر به آن پرداخته خواهد شد، ارتباط مسئله فرهنگ و اقتصاد است.