اساسنامه‌ نهضت‌ سوادآموزی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌

ž            اساسنامه نهضت سواد آموزی مشتمل بر 8 ماده و شش تبصره در جلسه روز پنجشنبه سوم خرداد 1363 در مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 63/3/20  به تائید شورای نگهبان رسیده است .

ž             

شورای عالی انقلاب فرهنگی

سیاست های سوادآموزی      :          مصوب جلسة 595 مورخ 21/9/85 شورای عالی انقلاب فرهنگی

    با الهام از فرمان تاریخی حضرت امام خمینی (ره) در دی ماه سال 1358مبنی بر بسیج همگانی برای مبارزة با بیسوادی، رهنمودهای مقام معظم رهبری، جهت گیریهای سند ملی چشم انداز بیست سالة جمهوری اسلامی ایران، سیاست های فرهنگی و آموزشی ملحوظ در قانون و اهداف برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشور و به منظور تحقق باسوادی کامل در کشور از طریق اجرای برنامة راهبردی سوادآموزی، شورای عالی انقلاب فرهنگی سیاست های سوادآموزی را به شرح ذیل تصویب نمود:

ماده 1- وزارت آموزش و پرورش، با هدف «انسداد ورودی بی سوادی» از طریق افزایش «نرخ جذب خالص کودکان 6 ساله» و «پوشش واقعی کامل لازم التعلیمان» موظف است، انعطاف و نوآوریهای لازم را در روشها، ضوابط آموزشی، روندها و رویه های اداری صورت دهد و حسب ضرورت در مناطق روستایی کم جمعیت و عشایری که تشکیل کلاس کمتر از حد نصاب مقرون به صرفه نیست ، از شیوة خرید خدمات آموزشی از اشخاص حقیقی و حقوقی واجد شرایط،بهره گیرد.

ماده 2- سازمان نهضت سوادآموزی به منظور شتاب بخشیدن به روند سوادآموزی در کشور موظف است :

2-1- برنامه راهبردی سوادآموزی موضوع این مصوبه را با هماهنگی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تهیه نماید، این برنامه مطابق سیاست های مورد نظر شورای عالی پشتیبانی سوادآموزی کشور و در چارچوب برنامه های مصوب ستاد سوادآموزی استان ( موضوع بند 3 این مصوبه) عملیاتی می شود.

2-2- سوادآموزی را با رویکرد تشویقی و با اولویت در استانهایی که درصد باسوادی پایین تر از میانگین کشوری است و همچنین پنج استانی که بالاترین فراوانی (قدر مطلق) بی سواد در کشور را دارند، به بی سوادان عرضه کند.

3-2- راهکارها و ضوابط تشویق بی سوادان به امر سوادآموزی و الزامات مناسب برای فراهم شدن زمینه های جذب هر چه بیشتر آنان به این امر را تهیه و برای تصویب به هیأت وزیران ارائه نماید.

4-2- به منظور رعایت اصول یاددهی- یادگیری و تثبیت سواد بزرگسالان، نسبت به اصلاح روندها و شیوه های جاری سوادآموزی اقدام و دوره ها، محتوا و روشهای متنوع خاص برنامة راهبردی را تهیه نماید.

5-2- با بهره گیری از همة ظرفیت های موجود در دستگاههای اجرایی و نهادهای اجتماعی دولتی و غیر دولتی ، ارائه  خدمات سوادآموزی را راهبری کند و تدریجاً از مباشرت و تصدی مستقیم امر سوادآموزی، به مدیریت فرآیند سوادآموزی روی آورد .

6-2- با اجرای برنامة راهبردی سوادآموزی تا پایان برنامة چهارم توسعه باسوادی کامل گروه سنی 29-10 سال و تا پایان برنامة پنج سالة پنجم توسعه ، باسوادی کامل گروه سنی 49 -10 سال را محقق سازد.

ماده 3- به منظور فراهم ساختن زمینه های اجرایی برنامة راهبردی سوادآموزی ، در مرکز هر استان ستادی مرکب از استاندار(رئیس ستاد)، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان، امام جمعه مرکز استان، رئیس سازمان آموزش و پرورش استان (دبیرستاد) ، رئیس دانشگاه علوم پزشکی مرکز استان، مدیر مرکز صدا و سیمای استان، رئیس سازمان جهاد و کشاورزی استان ، مدیر کل کار و امور اجتماعی استان، رئیس سازمان جهاد و کشاورزی استان، مدیر کل کار و امور اجتماعی استان، مدیر کل امور عشایر استان، مدیر نهضت سوادآموزی استان و با مسئولیت استاندار تشکیل می گردد. این ستاد حداقل سالی یکبار تشکیل جلسه داده ضمن سیاستگذاری منطقه ای و پشتیبانی لازم، بر حسن اجرای برنامه سوادآموزی نظارت می نماید.

ماده 4- صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف است، با فرهنگ سازی مناسب برا جذب بی سوادان و اجرای آموزش های سوادآموزی از طریق شبکه های رادیو- تلویزیونی مربوط، همکاری لازم را در اجرای این برنامه معمول دارد.

ماده 5- سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور موظف است، برای اجرای این مصوبه، همه ساله اعتبارات لازم را برای «انسداد ورودی بی سواد» و توسعه « برنامة آموزش برای همه» و اجرای «برنامة راهبردی سوادآموزی» در قوانین بودجه سالیانه اعمال نماید.

ماده 6-  کلیة وزارتخانه ها، مؤسسات ، شرکتها و سازمانهای دولتی ، حسب اعلام وزارت آموزش و پرورش و سازمان نهضت سوادآموزی موظفند اهتمام و همکاری لازم را برای اجرای این مصوبه به عمل آورند.

ماده 7- سازمان مدیریت مدیریت و برنامه ریزی کشور مکلف است، شاخص فعالیت سوادآموزی کارکنان را در ملاکهای ارزیابی درون دستگاهی و انتخاب دستگاه های اجرایی برتر در جشنوارة شهید رجایی لحاظ نماید.

ماده 8- وزارت آموزش و پرورش می بایست حسب ضرورت پیش نویس لوایح لازم را برای رفع موانع اجرایی این مصوبه تهیه و تنظیم و به هیأت دولت ارائه نماید تا پس از تصویب برای سیر مراحل قانونگذاری به مجلس شورای اسلامی ارسال شود.

ماده 9- سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور موظف است، مأموریت ها ، وظایف و ساختار تشکیلاتی سازمان نهضت سوادآموزی را متناسب با سیاست های موضوع این مصوبة، با رعایت قوانین موجود و با رویکرد تقویت بخش غیر دولتی مورد بازنگری و اصلاح قرار دهد.

ماده 10- وزرا و استانداران می بایست گزارش اقدامات خود در خصوص اجرای مفاد این مصوبه را هر شش ماه یک بار به هیأت وزیران ارائه کنند.

ماده 11- وزارت آموزش و پرورش موظف است همه ساله گزارشی از نحوة اجرای مفاد و الزامات این مصوبه را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه نماید.

ماده 12- سیاست های سوادآموزی در 12 ماده در جلسة 595 مورخ 21/9/85 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.

محمود احمدی نژاد

رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی

ž            نظام آموزشی در سواد آموزی

ž             از بدو تاسیس تا سال 1368  فقط مقدماتی و تکمیلی بوده و بعد از آن دوره پایانی و پنجم بزرگسال اضافه و تا سال 1389 ادامه داشته است .   و برابر مصوبه هشتصد و سی و سومین جلسه شورای آموزش و پرورش در تاریخ9/11/89 ساختار آموزشی مرحله اول آموزش بزرگسال شامل سه دوره : 1- سواد آموزی2- دوره تحکیم سواد 3- دوره انتقال تغییر یافت .

ž             دوره سواد آموزی: دوره ای است که به منظور دستیابی افراد بزرگسال به حداقل سواد طراحی و اجرا می شود. فردی می تواند در دوره سواد آموزی ثبت نام و ادارمه تحصیل دهد که دارای شرایط زیر باشد :

ž            1- در زمان ثبت نام 10 سال تمام سن داشته باشد 2-بی سواد باشد .3-دارای کارنامه قبولی اول یا دوم ابتدایی ، مقدماتی یا مردودی تکمیلی و یا سوم ابتدایی باشد .و مدت آموزش  دوره سواد آموزی حداقل 400 ساعت و حداکثر 550 ساعت می باشد .

ž             دوره تحکیم سواد: دوره ای  است که فرصت استمرار و پایداری آموخته ها و کاربرد آن را برای کسانی که دوره سواد آموزی را گذارنده اند و تمایل به ادامه تحصیل ندارند فراهم می سازد .

ž             شرایط ثبت نام در دوره تحکیم :

ž            1-قبول شدگان دوره سواد آموزی ، تکمیلی نهضت و پایه سوم ابتدایی می توانند در این دوره ثبت نام نمایند .

ž            2- سواد آموزان و دانش آموزان در حال تحصیل مجاز به شرکت در دوره ی تحکیم نمی باشند .

بر نامه آموزش دوره تحکیم 200 ساعته مشتمل بر 70 ساعت حضوری و 130 ساعت غیر حضوری به طور پیوسته و همزمان با اهداف تثبیت مهارت خواندن و نوشتن ، برقراری ار تباط بین سواد و مهارتهای اساسی زندگی و زمینه سازی یادگیری مادام العمر و... در طول 5 ماه انجام می گیرد .

 دوره تحکیم بصورت کلاسی با حداقل 10 نفر و حداکثر 25 نفر فراگیر اجرا می شود .

دوره انتقال: دوره ای  است که فرصت ادامه تحصیل را برای کسانی که دوره سواد آموزی را گذارنده اند یا کسانی فاقد شرایط ادامه تحصیل در نظام آموزش و پرورش رسمی هستند، فراهم می سازد.

ž            شرایط و مقررات ثبت نام :

ž            * فردی می تواند در دوره ی انتقال  ثبت نام نماید که دارای کارنامه قبولی دوره ی سواد آموزی ، تکمیلی ، پایانی ، سوم ، چهارم و مردودی پنجم ابتدایی باشد .

ž            بر نامه آموزش دوره ی انتقال : دوره ی انتقال شامل 800 ساعت آموزشی است که 200 ساعت آن به صورت غیر حضوری و 600 ساعت آن حضوری به شکل کلاس انجام می شود .

وضعیت   فعلی سواد آموزی در استان مازندران  بر اساس  آخرین سر شماری عمومی  سال 1390

بر اساس آمار سرشماری  سال 90 استان مازندران   با 7/95 در صد میزان باسوادی رتبه نخست  باسوادی کشور را را در گروه سنی 49-10 به خود اختصاص  داده  است و همچنین  در گروه سنی 6 سال و بالاتر با 7/85 درصد  ( بالاتر از میانگین کشوری ) رتبه هشتم کشور را دارااست .

        لذا به استناد سر شماری 90 تعداد 76503 نفر بیسواد در گروه هدف ( زیر 50 سال )  در استان مازندران  استخراج شده است . که با در نظر گرفتن  حجم فعالیت هاو عملکرد استان  در سال های 90و 91  ،  تعداد 25780 نفر از گروه  هدف خارج    ( باسواد شدند ) و  تا کنون 21302 نفر بیسواد در استان  مورد تائید  سازمان واقع شد که  حدود 80 درصد آن از اهداف کمی  دوره سواد آموزی  سال جاری ( 91)  پیش بینی  و به شهر ستان ها و مناطق  استان ابلاغ شده است .

 نحوه فعالیت  سواد آموزی

با توجه به استخدام تمامی  آموزشیاران  در آموزش و پرورش فعالیت های سواد آموزی در2 بخش  برون سپاری و معلمین آموزش و پرورش صورت می گیرد   بخش واگذاری ( برون سپاری) از طریق موسسات غیر دولتی توسط آموزش دهندگان واجد الشرایط به دو صورت  انجام می گیرد :

الف : بصورت داوطلبانه          ب :  با عقد قرارداد به ازای هر قبولی به تناسب نوع دوره  بشرح جدول پاداش  پرداخت می گردد :

نیمه اول سال 1392			نیمه دوم سال 1392
سواد آموزی	انتقال	تحکیم	سواد آموزی	انتقال	تحکیم
000/...4ریال	000/000/6	000/450	000/300/5	000/200/7	000/600

 توضیح : دوره های انتقال و تحکیم با حداقل 10 نفر سواد آموز یا فراگیر بصورت کلاسی قابل اجرا است .

  شرایط آموزش دهنده : علاقه مند به آموزش و داوطلب همکاری باشد . از حسن شهرت لازم بر خوردار باشد . توانایی بر قراری ار تباط با مخاطبان را داشته باشند . از سلامت جسمی و روانی بر خوردار باشد .دانش و اگاهی لازم را داشته باشد . تبصره : دارندگان مدرک تحصیلی دانشگاهی ، به عنوان آموزش دهنده اولویت دارند .

ب: معلمین ، همکاران  شاغل و بازنشسته در صورت  رعایت  حد نصاب کلاسی بصورت حق التدریس و در غیر اینصورت بصورت سرانه ای بشرح جدول فوق  پاداش پرداخت خواهد شد .

آشنایی با بخش مالی و قراردادهای قانونی

 انجام امور مالی در برون سپاری ، یک مسئله کلیدی به شمار می رود پرداخت هزینه فعالیت های قابل واگذاری به بخش غیر دولتی به صورت سرانه ای که تعیین و تصویب آن به استناد بند "ج" ماده 5 آئیین نامه اجرایی ماده 24 قانون مدیریت خدمات کشوری از وظایف اصلی کارگروه کاهش تصدی های دولت در دستگاه های اجرایی بوده و بر اساس موقعیت جغرافیائی ، نوع فعالیت ، میزان محرومین مناطق و کمیت و کیفیت خدمات به متقاضیان تعیین می گردد .

 توجه: بکار  گیری هرگونه نیروی انسانی که متضمن تعهدی برای استخدام یا بیمه باشد ممنوع است .

 آموزش دهنده  ها  صرفا"در قبال در یافت پاداش قبولی انجام وظیفه می نمایند و مبلغ سرانه در هر نیمه و هر سال متفاوت است ودر قرارداد طرفین توافق می شود به عبارتی برای این افراد حق الزحمه ماهانه و سنوات خدمت داده نمی شود .

ž             

ž             

ž             

ž             تعاریف و مفاهیم :

 آموزشیار : فردی است که برابر ضوابط سواد آموزی مسئولیت جذب ، ثبت نام و آموزش بی سوادان و کم سوادان را بر عهده دارد .

با سواد : فردی است که می تواند متن ساده ای را بخواند و بنویسد ، خواه مدرک رسمی داشته باشد یا نداشته باشد .

ž            کم سواد : فردی است غیر محصل که دارای مدرک تحصیلی حداقل سوم ابتدایی ( یا معادل ) و حداکثر پایان دوره ابتدایی باشد .

ž            بزرگسال بی سواد: فردی است با سن بالاتر از 10 سال تمام از حداقل سواد بهره  مند نمی باشد .

ž             سواد آموز : فردی است بی سواد یا کم سواد با سن بیش از 10 سال   که امکان تحصیل در نظام آموزش و پرورش رسمی را ندارد و برابر ضوابط در یکی از دوره های سواد آموزی ثبت نام می نماید .

ž             فراگیر: فردی است کم سواد که امکان تحصیل در دوره های سواد آموزی را ندارد و برای تثبیت و کاربردی کردن آموخته های خود در بر نامه های آموزش مداوم و تحکیم سواد که بیشتر جنبه مطالعاتی و آگاه سازی دارد بدون اخذ مدرک تحصیلی شرکت می نماید .

ž               آموزش دهنده: شخص حقیقی یا حقوقی واجد شرایطی است که به صورت داوطلبانه یا در قبال در یافت حق الزحمه مسئولیت جذب ، ثبت نام و آموزش سواد را در چارچوب ضوابط سازمان نهضت سواد آموزی بر عهده دارد

 

ž            موفقیت ها افتخارات نهضت سواد آموزی از بدو تاسیس :

ž            1-دیپلم افتخار و جایزه نوما در سال1369  از سوی سازمان جهانی یونسکو2-نشان افتخار در سال1373  3-جایزه مالکوم آدیسه شیا در سال    1378    4-جایزه سواد آموزی نوما در سال 1379     5- جایزه آیسسکو درسال1382

مهمتر از آن افزایش میزان  باسوادی و کاهش اختلاف باسوادی زنان نسبت به مردان و روستائیان نسبت  به شهر نشینان بوده است. آمار کلی نرخ باسوادی در ایران طی سال‌های ۱۳۳۵-۱۳۹۰ درگروه سنی 6 سال و بالاتر

  سال ۱۳۳۵ : ۱۵ درصد    سال ۱۳۴۵ : ۲۸ درصد    سال ۱۳۵۵ : ۴8 درصد  سال ۱۳۶۵ : ۶۱ درصد سال ۱۳۷۵ : ۷۵ درصد

  سال ۱۳۸۵ : ۸۴ درصد     سال ۱۳۹۰ : ۹۱ درصد